جلوههای گوناگون تکرار در رباعیّات مولانا
نویسندگان: ثبت نشده
چکیده مقاله:
یکی از عوامل مهمّ ایجاد زیبایی و غنای موسیقایی شعر، تکرار است. آرایههای بدیع لفظی را با نوعی مسامحه میتوان ذیل تکرار آورد. تکرار واژه را در شعر میتوان از دیدگاههای مختلف ادبی بررسی کرد که در این مقاله رباعیّات مولوی از دیدگاه بدیعی و زیباییشناسی مورد تحلیل قرار گرفتهاست. از میان شاعران فارسیزبان، جلالالدّین محمّد مولوی(604-672) در رباعیهای خود انواع تکرار را به شیوهای بسیار زیبا، هنرمندانه و شاعرانه و با بسامد زیاد مورد استفاده قرار داده است. این تکرارها، علاوه بر ایجاد زیبایی، شور و شیدایی مولانا را از بارقههای معنوی به نمایش میگذارد و گاه رباعیّات او را تا حدّ یک قطعة موسیقی پرطنین و طربناک متناسب با عوالم معنوی نزدیک ساخته است. غالب این تکرارها در رباعیّات مولانا از طریق تکرار حرف، هجا، کلمه و عبارت عمدتاً در قالب آرایههای بدیع لفظی همچون انواع جناس، ردّالعجز علیالصّدر، اشتقاق، موازنه و ذوقافیتین تجلّی یافته است. در این جستار با آوردن نمونههایی از انواع تکرار در این قالب شعری مولانا، بررسیها و تحلیلهای لازم به شیوههای آماری و با بهرهگیری از جداول صورت گرفته است.
منابع مشابه
رفتارهای هنری در رباعیات مولانا
رباعی از قالب های شناخته شدة شعر فارسی است که بسیاری از سخن سرایان ایرانی و از آن جمله جلال الدین مولانا سرودن در این قالب را صدها بار تجربه کردهاند. مولانا از دیرباز با دو اثر برجستة خود، یعنی مثنوی و غزلیات شمس، در کانون توجه بسیاری از پژوهشگران ادبی بوده است و حال آن که جهان رباعیات او نیز مانند غزلیات و مثنوی، پر از تجربههای شاعرانه و هنرورزیهایی درنگ آمیز است. اما ارزش ادبی و هنری رباع...
متن کاملموسیقی کناری در رباعیات مولانا
یکی از عوامل موسیقی بخش در شعر، موسیقی کناری است که مهمترین جلوههای آن قافیه و ردیف است. مولانا در کاربرد قافیه و ردیف در رباعیهای خود شگفتیهای زیادی از خود نشان داده است. درواقع وی به بار فونتیکی یا موسیقی کناری میاندیشیده است. از اینرو گاه در ساختار کاملاً طبیعی و بیتکلّف برای تأکید و تکمیل وزن یا غنای موسیقایی کلام قافیه و ردیف را در رباعیات خود تکرار میکند یا آن را در مصراع سوم نیز ل...
متن کاملرباعی و موضوع مرگ در رباعیات مولانا
رباعی، یکی از قالبهای شعری است که ابداع آن را در زبان فارسی دانستهاند. از آنجا که در این قالب، مفهومی منحصر گنجانده میشود و وزنی خاص در آن بکار میرود، کاربرد آن را در زبان فارسی کمتر از دیگر قالبهای شعری میبینیم. مولانا نیز در خیل اشعارش، به سرایش رباعی پرداخته و در این باره مهارتی ویژه را بکار بسته است. در این مقاله به بررسی مسألة مرگ و آن سوی مرگ و اندیشههای مولانا در این باب میپر...
متن کاملموسیقی کناری در رباعیات مولانا
یکی از عوامل موسیقی بخش در شعر، موسیقی کناری است که مهمترین جلوههای آن قافیه و ردیف است. مولانا در کاربرد قافیه و ردیف در رباعیهای خود شگفتیهای زیادی از خود نشان داده است. درواقع وی به بار فونتیکی یا موسیقی کناری میاندیشیده است. از اینرو گاه در ساختار کاملاً طبیعی و بیتکلّف برای تأکید و تکمیل وزن یا غنای موسیقایی کلام قافیه و ردیف را در رباعیات خود تکرار میکند یا آن را در مصراع سوم نیز ل...
متن کاملرفتارهای هنری در رباعیات مولانا
رباعی از قالب های شناخته شده شعر فارسی است که بسیاری از سخن سرایان ایرانی و از آن جمله جلال الدین مولانا سرودن در این قالب را صدها بار تجربه کرده اند. مولانا از دیرباز با دو اثر برجسته خود، یعنی مثنوی و غزلیات شمس، در کانون توجه بسیاری از پژوهش گران ادبی بوده است و حال آن که جهان رباعیات او نیز مانند غزلیات و مثنوی، پر از تجربه های شاعرانه و هنرورزی هایی درنگ آمیز است. اما ارزش ادبی و هنری رباع...
متن کاملشیوه های گوناگون دلالت پردازی آفتاب در زبان مولانا
زبان عرفانی مولانا، زبانی ویژه و متمایز است که بخش عمدة این تمایز ناشی از نشانههای زبانی وی است. دالهایی که با شیوه دلالت خاص خود، آنها را به مدلول مورد نظر ارتباط میدهد، بیانگر اندیشه و تجربة عرفانی او است. یکی از مهمترین و پرکاربردترین نشانهها در زبان مولانا واژة آفتاب است که آن را به عنوان دالی برای مدلولهای متفاوت و نیز برای ویژگیهای مختلف یک مدلول به کار برده است. اگرچه آفتاب از ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 18 شماره 35
صفحات 61- 89
تاریخ انتشار 2018-02-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023